De mondiale economie wordt momenteel geconfronteerd met toenemende handelsspanningen, voornamelijk veroorzaakt door recente beleidsmaatregelen van de Verenigde Staten. President Donald Trump heeft nieuwe tarieven aangekondigd op de import van farmaceutische producten en halfgeleiders, te beginnen met een minimum van 25%, met mogelijke verdere verhogingen in de loop van het jaar. Daarnaast zijn er plannen om vanaf 2 april vergelijkbare tarieven op auto’s in te voeren.
Ondanks deze dreigende maatregelen lijken de financiële markten enigszins ongevoelig te zijn geworden voor dergelijke aankondigingen. Europese aandelen hebben een opmerkelijke stijging doorgemaakt, waarbij de pan-Europese STOXX 600-index onlangs een recordhoogte bereikte. Deze stijging wordt deels toegeschreven aan verhoogde defensie-uitgaven in het licht van vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne.
Tegelijkertijd suggereren analyses van JPMorgan dat een mogelijk vredesakkoord tussen Oekraïne en Rusland een bescheiden positieve invloed kan hebben op de valuta’s van nabijgelegen opkomende economieën. Echter, een aanzienlijk deel van dit voordeel lijkt al in de huidige valutakoersen te zijn opgenomen.
Deze ontwikkelingen illustreren de complexe dynamiek van moderne handelsoorlogen, waarbij politieke beslissingen directe en indirecte gevolgen hebben voor zowel nationale als mondiale economieën. Het is essentieel om de potentiële impact van dergelijke spanningen op financiële markten en valuta’s grondig te begrijpen.
In dit artikel kijken we naar het ontstaan van handelsoorlogen, wie erbij betrokken zijn en welke gevolgen zij kunnen hebben.
Hoe ontstaat een handelsoorlog?
Een handelsoorlog ontstaat wanneer landen economische sancties en handelsbelemmeringen opleggen aan elkaar, vaak in de vorm van invoerrechten, exportrestricties of subsidies voor binnenlandse bedrijven.
Handelsoorlogen kunnen ontstaan door politieke spanningen, economische ongelijkheid, of pogingen om een binnenlandse industrie te beschermen tegen buitenlandse concurrentie.
Vaak escaleren ze als reactie op elkaars handelsbelemmeringen, wat kan leiden tot een vicieuze cirkel van vergeldingsmaatregelen.
Belangrijke spelers
De belangrijkste spelers in handelsoorlogen zijn overheden en internationale economische grootmachten, zoals de Verenigde Staten, de Europese Unie, China en het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast spelen grote multinationale ondernemingen en financiële instellingen een rol, aangezien hun activiteiten direct beïnvloed worden door wijzigingen in handelstarieven en regelgeving. Centrale banken houden ook toezicht op de economische gevolgen en kunnen met monetaire beleidsmaatregelen reageren op de effecten van handelsoorlogen.
Voor- en nadelen van handelsoorlogen
Voordelen:
- Bescherming van binnenlandse industrieën – Hogere invoerrechten kunnen lokale bedrijven helpen concurreren tegen buitenlandse producenten.
- Nationale veiligheid – Sommige handelsbeperkingen worden opgelegd om strategische industrieën, zoals defensie en technologie, te beschermen.
- Onderhandelingstactiek – Handelsoorlogen kunnen worden gebruikt als drukmiddel om gunstigere handelsvoorwaarden af te dwingen.
Nadelen:
- Hogere kosten voor consumenten – Invoerheffingen verhogen de prijzen van goederen, wat leidt tot inflatie en lagere koopkracht.
- Verstoringen in de supply chain – Bedrijven die afhankelijk zijn van buitenlandse leveranciers kunnen last hebben van hogere kosten en vertragingen.
- Economische onzekerheid – Handelsoorlogen kunnen het vertrouwen van investeerders schaden, wat leidt tot dalingen op de aandelenmarkten en een afname van economische groei.
Gevolgen voor de financiële markten
Handelsoorlogen hebben aanzienlijke invloed op de valutamarkten en de prijzen van edelmetalen, zoals goud. De gevolgen per financieel instrument zijn:
Dollar (USD)
De Amerikaanse dollar wordt vaak als een ‘veilige haven’ beschouwd. Tijdens handelsoorlogen stijgt de vraag naar de dollar, vooral als investeerders risicomijdend gedrag vertonen. Tegelijkertijd kan de Amerikaanse economie lijden onder exportbeperkingen, wat de waarde van de dollar kan drukken.
Euro (EUR)
De euro kan verzwakken als de Europese economie zwaar wordt getroffen door handelsoorlogen, vooral als deze betrekking hebben op grote handelsbetrekkingen met de VS of China. Verstoringen in de handel met belangrijke partners kunnen de Europese groei remmen en druk zetten op de euro.
Britse pond (GBP)
Het Britse pond is extra kwetsbaar voor handelsoorlogen vanwege de afhankelijkheid van internationale handel na de Brexit. Onzekerheid in handelsrelaties, vooral met de EU en de VS, kan de volatiliteit van het pond verhogen en de Britse economie onder druk zetten.
Goudprijs
Goud wordt traditioneel beschouwd als een veilige haven in tijden van economische onzekerheid. Handelsoorlogen leiden vaak tot een vlucht naar goud, wat de prijs kan opdrijven. Investeerders kopen goud als bescherming tegen inflatie en valutavolatiliteit.
Prijs van olie
Handelsoorlogen kunnen de olieprijs beïnvloeden, vooral als grote economieën hun economische activiteit verminderen door verminderde handel. Een tragere economische groei leidt tot minder vraag naar olie, wat de prijzen kan drukken.
Conclusie
Handelsoorlogen kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor de wereldeconomie en de financiële markten. Terwijl sommige landen en industrieën profiteren van beschermende maatregelen, lijden consumenten en bedrijven vaak onder hogere kosten en economische onzekerheid. De valutamarkten en edelmetalen reageren sterk op handelsspanningen, waarbij de dollar en goud vaak als veilige havens fungeren. Beleggers en beleidsmakers moeten zich bewust zijn van de dynamiek van handelsoorlogen om hun strategieën hierop aan te passen.
